Τὸ ἔλεος καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θὰ μᾶς ἀξιώσει σὲ λίγες ἡμέρες νὰ διαβοῦμε στὸ κατῶφλι τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς πνευματικῆς αὐτῆς περιόδου ποὺ ἀποτελεῖ τὴν καρδιὰ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους καὶ τὴν πηγὴ ποὺ ποτίζει ὁλόκληρη τὴν λειτουργική μας ζωή. Ἡ πνευματικὴ αὐτὴ περίοδος ἀποσκοπεῖ στὴν προετοιμασία ὅλων μας γιὰ νὰ προσεγγίσουμε τὸ Μυστήριο τοῦ Σταυρικοῦ Πάθους τοῦ Κυρίου μας καὶ νὰ γευθοῦμε τὴν ζωή, τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν χαρά, ποὺ μᾶς χαρίζει ἡ Ἀνάστασή Του.
Ποιὸ εἶναι ὅμως τὸ νόημα τῆς περιόδου αὐτῆς καὶ ποιὰ θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ δική μας ἐπιδίωξη; Εἶναι δύο βασικὰ ἐρωτήματα τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ μᾶς ἀπασχολήσουν. Τὶς ἀπαντήσεις μας τὶς δίνουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ Ἱεροὶ Ὑμνογράφοι. Τὸ νόημα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς συνοψίζεται σὲ μία λέξη : στὴν ἐγκράτεια, ἡ ὁποία κατὰ τὸν Μ. Βασίλειο δὲν εἶναι ἁπλῶς ἀποχὴ ἀπὸ ὁρισμένες τροφές, ἀλλὰ ἡ ἀναίρεση τῆς ἁμαρτίας καὶ ἡ ἀποξένωση ἀπὸ τὰ πάθη, ἐνῷ ὁ 'Ιερός Χρυσόστομος θὰ ὑπογραμμίσει ὅτι ἐγκράτεια σημαίνει νὰ μὴν παρασυρόμαστε καὶ νὰ μὴν ὑποκύπτουμε σὲ κάποιο πάθος. Ἔτσι γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἐγκράτεια εἶναι κάτι πολὺ εὐρύτερο ἀπὸ τὴν νηστεία τῶν ἀρτύσιμων τροφῶν, ἀφοῦ ἐκφράζει τὸν πνευματικό μας ἀγῶνα γιὰ τὴν καταπολέμηση τῶν παθῶν καὶ τῶν ἐπιθυμιῶν ποὺ μολύνουν τὴν ψυχὴ . Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς μᾶς χρειάζεται καὶ ἡ ἐγκράτεια ἀπὸ τὶς τροφές. Ἐγκράτεια καὶ στὴν ποσότητα καὶ στὴν ποιότητα τῶν τροφῶν, ἐγκράτεια ὅμως καὶ στὰ μάτια, στὴν γλῶσσα, στὰ ἀφτιὰ καὶ σὲ κάθε τί ποὺ μᾶς κρούει τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου καὶ θὰ ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴν ζωή μας τὸν Ἥλιο τῆς Δικαιοσύνης, ποὺ εἶναι ὁ Χριστός. Τί ἀξία ἔχει ἄραγε ἡ νηστεία ὅταν ἡ γλῶσσα μας κακολογεῖ, κατακρίνει καὶ συκοφαντεῖ; Ποιὰ σημασία ἔχει ἡ νηστεία τῶν τροφῶν ὅταν τὰ μάτια μας τρέφονται μὲ ἄσεμνα θεάματα, ὅταν τὰ ἀφτιὰ μας ἀκοῦνε εὐχαρίστως διαβολὲς καὶ συκοφαντίες; Ποιὰ ἡ σημασία τῆς νηστείας, ὅταν μᾶς ἔχει κυριεύσει ἡ φιλαργυρία, ὅταν εἴμαστε δεμένοι μὲ τὰ ἐπίγεια ἀγαθὰ καὶ ξεχνᾶμε τὰ Ἐ¬πουράνια ποὺ ἀναμένουν τοὺς πραγματικοὺς ἀγωνιστές;
Στόχος μας κατὰ τὴν εὐλογημένη αὐτὴ περίοδο ἂς εἶναι ἡ ὑπόδειξη τοῦ Ἀββᾶ Λογγίνου ποὺ ἀναφέρει τὸ Γεροντικό: Δῶσε αἷμα γιὰ νὰ λάβεις πνεῦμα ποὺ σημαίνει ἀγῶνας πνευματικὸς καὶ προσπάθεια γιὰ τὴν κατάκτηση τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (ἕνα πνευματικὸ ἀγώνισμα εἶναι καὶ ἡ νηστεία ὅπου θυσιάζουμε ὑλικὲς ἀπολαύσεις προκειμένου νὰ κατακτήσουμε πνευματικὰ δῶρα) καὶ ἁπλουστεύοντας τὴν ὑπόδειξη αὐτή, ὁ Γέροντας Παΐσιος θὰ μᾶς πεῖ: 'μέ σταυροπόδι δὲν μπορεῖ νὰ πάει κανένας στὸν Παράδεισο'.
Ὁ Μέγας Βασίλειος, τὴν Θεία Λειτουργία τοῦ ὁποίου θὰ τελοῦμε τὶς πέντε Κυριακές της Σαρακοστῆς, μὲ δύο ὁμιλίες του φωτίζει ἀπὸ κάθε πλευρὰ τὸ θέμα τῆς νηστείας προτρέποντάς μας νὰ νηστέψουμε νηστεία εὐπρόσδεκτη καὶ εὐάρεστη στὸν Θεό. Ἀληθινὴ νηστεία εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση ἀπὸ ὁτιδήποτε κακὸ καὶ ἁμαρτωλὸ-ἡ ἐγκρά¬τεια τῆς γλώσσας, ἡ ἀποχὴ ἀπὸ τὸν θυμό, ὁ χωρισμὸς ἀπὸ τὶς αἰσχρὲς ἐπιθυμίες, τὴν καταλαλιά, τὸ ψέμα καὶ τὴν ἐπιορκία. Ἡ ἀπουσία καὶ ἡ στέρηση αὐτῶν εἶναι ἀληθινὴ νηστεία. Ὅταν ἀγωνιζόμαστε γιὰ ὅλα αὐτά, λοιπόν, τότε ἡ νηστεία μας εἶναι καλὴ καὶ ὠφέλιμη τονίζει ὁ Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος.
Γιὰ νὰ καταλάβουμε ὅμως τὸ νόημα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς θὰ πρέπει νὰ συμ-μετέχουμε τακτικὰ στὶς Κατανυκτικὲς Ἀκολουθίες της, οἱ ὁποῖες θὰ μᾶς προσφέρουν χάρη, εὐλογία καὶ μεγάλη πνευματικὴ ὠφέλεια. Παράλληλα νὰ φροντίσουμε, μὲ τὴν ἄδεια τοῦ Πνευματικοῦ μας ,νὰ κοινωνοῦμε ὅσο γίνεται πιὸ συχνὰ τὴν ἀπαραίτητη γιὰ τὴν ἐνίσχυση τῆς προσπάθειά μας Πνευματικὴ Τροφὴ ἀπὸ τὸ Ἅγιο Ποτήριο τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ μας.
Μὲ τὴν συμμετοχή μας στὴν Λατρεία τῆς Σαρακοστῆς, τὴν νηστεία, τὴν ἐγκράτεια, τὴν συγχώρηση σὲ ὅσους πικράναμε καὶ τὴν παροχὴ συγχώρησης σὲ ὅσους μᾶς πίκραναν καὶ γενικὰ μὲ την διάθεση γιὰ ἀγῶνα πνευματικὸ ὁ ὁποῖος θὰ μᾶς ἐπιφέρει καρποὺς μετανοίας ,θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ἀντικρίσουμε καὶ νὰ ζήσουμε τὴν Ἁγία Ἡμέρα τῆς Ἐγέρσεως, τὸ τερπνόν ¬Πάσχα καὶ οἱ ψυχές μας νὰ λουσθοῦν ἀπὸ τὸ Ἀνέσπερο Φῶς ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὸν Πανάγιο Τάφο τοῦ Κυρίου μας.
Ἂς προσπαθήσουμε στηριγμένοι στις εὐχὲς τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔχοντας συνοδοιπόρους τοὺς Ἁγίους καὶ τὴν Παναγία μας νὰ ζήσουμε τὴν φετεινὴ Σαρακοστὴ μὲ περισσότερη προθυμία, μὲ καλύτερη διάθεση, μὲ μεγαλύτερη συνέπεια κάνοντας κάτι περισσότερο ἀπ' ὅτι κάναμε τὰ προηγούμενα χρόνια. Τὸ κέρδος θὰ εἶναι μεγάλο καὶ ὁπωσδήποτε δικό μας.