Τρεις Μέγιστοι Φωστήρες

Μέσα στό μεγάλο γαλαξία τῶν Ἁγίων μας, ἀδελφοί μου, ξεχωρίζουμε τρεῖς μεγάλους φωστῆρες, πού θά λάμπουν στό στερέωμα ἕως συντελείας τῶν αἰώνων.Εἶναι οἱ γνωστοί μας: Βασίλειος ὁ Μέγας, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Ἡ Ἐκκλησία μας τούς ξέρει ὡς «Μελιρρύτους Ποταμούς τῆς Σοφίας». Εἶναι μεγάλα ποτάμια πού ῥέουν τό γλυκό μέλι τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ.
Στήν Ἑλληνοχριστιανικήν διανόησιν κατέχουν τά σκῆπτρα. Εἶναι οἱ πηγές ἀπό τίς ὁποῖες ἀντλοῦν ὅλες οἱ γενεές τό διαυγές νᾶμα τῆς Ὀρθοδόξου μας πίστεως.
Μᾶς μιλοῦν γιά ἀλήθειες πού εἶναι κρυμμένες ἀπό τότε πού ἄρχισε νά κτίζεται ὁ κόσμος. «Ἐρεύγονται κεκρυμμένα ἀπό καταβολῆς κόσμου.» Δέν κατεβάζουν ἀπό τό μυαλό τους πράγματα δικά τους. Τούς ἔχει δοθεῖ τό χάρισμα νά ἐμβαθύνουν στήν Ἁγία Γραφή καί νά τήν ἐρμηνεύουν. Καλλίτερες ἐρμηνεῖες κανείς δέν μᾶς ἔχει δώσει μέχρι σήμερα καί σέ μεγαλύτερο βάθος κανείς δέν ἔφτασε.
Ἐφοίτησαν στά καλλίτερα Πανεπιστήμια τῆς ἐποχῆς τους καί εἶχαν περίφημους διδάσκαλους ὅπως τόν γνωστό Λιβάνιο. Ἡ Ἀθήνα καί ὄχι μόνο, τούς ἔδωσε τά φῶτα τῆς θύραθεν σοφίας, τίς γνῶσεις τῆς ἀνθρώπινης σοφίας. Ὑπῆρξαν ἀπό τούς πλέον μορφωμένους τῆς ἐποχῆς τους.
Μήπως αὐτός ἦταν ὁ λόγος, ἀδελφοί μου, πού μποροῦσαν νά ἐμβαθύνουν στήν Ἁγία Γραφή τόσο πολύ καί νά μᾶς δώσουν ἑρμηνεῖες ἀξεπέραστες μέχρι σήμερα;
Ἀσφαλῶς ὄχι. Γιατί ἡ Ἁγία Γραφή δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀνθρώπινης σοφίας καί ἄρα ἡ ἀνθρώπινη διάνοια δέν μπορεῖ νά τήν καταλάβει καί νά τήν ἑρμηνεύσει, πολύ δέ περισσότερο νά ἐμβαθύνει σ' αὐτήν.
Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι Θεόπνευστος. Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι αὐτό πού μᾶς ἔδωσε τήν Γραφή ἔστω καί ἄν χρησιμοποιοῦσε κάποιο ἀνθρώπινο χέρι, καί πάλι, ὄχι τυχαῖο. Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι πού κατέστησε Πανσόφους τούς ἀγράμματους μαθητές, καί τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι πού καθιστᾶ Ἁγίους καί Πανσόφους ὅσους κρίνει κατάλληλους καί ἐπιδεκτικούς αὐτῆς τῆς Χάρης.
Εἶναι αὐτοί πού ἔχουν μάθει, ἐκτός τῶν ἄλλων, καί τήν προσευχή τοῦ Δικαίου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: «Θεέ Πατέρων καί Κύριε τοῦ Ἐλέους... δός μοι τήν τῶν σῶν θρόνων πάρεδρον σοφίαν... ἐξαπόστειλον αὐτήν ἐξ Ἁγίου κατοικητηρίου Σου καί ἀπό θρόνου δόξης Σου, ἵνα συμπαροῦσα μοι, διδάξῃ με, τί εὐάρεστόν ἐστι παρά Σοί, καί ὀδηγήσῃ με ἐν γνώσει καί φυλάξῃ με ἐν τῇ δόξῃ αὐτῆς.» (Σοφ. Σολ. θ΄ 1 ἐξ.)
Ἡ προσευχή αὐτή ὅταν γίνεται μέ θέρμη καί συνείδηση, εἰσακούεται καί ἡ Ἁγία Γραφή φανερώνει σ' αὐτούς τό βάθος της καί τό πλάτος της, σ' αὐτούς καί μᾶς δίνουν τήν ἑρμηνεία της ὥστε νά κατανοήσουμε κι' ἐμεῖς οἱ ἀνάξιοι κάτι τί, πρός ὄφελος τῆς ψυχῆς μας.
Ὅσο λίγο καί ἄν ὀφεληθεῖ κάποιος μελετητής, τῶν γραφῶν τῶν φωστήρων τῆς Ἑλληνορθοδόξου πίστης μας, τό κέρδος αὐτό πολλαπλασιάζεται ἐπί χιλιάδες καί ἑκατομύρια μελετητῶν, οἱ ὁποῖοι δέν ὀφελοῦνται πρόσκαιρα καί ὑλικά ἀλλά λαμβάνουν Πνεῦμα Ἅγιον καί ἀξιώνονται τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. «Οἱ Λόγοι Μου Πνεῦμα ἐστι καί Ζωή ἐστι».
Δικαίως ἀποκαλοῦνται οἱ Μέγιστοι αὐτοί Φωστῆρες καί Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας καί ὡς «προστάται τῆς Ἑλληνορθοδόξου παιδείας». Γι' αὐτό καί ἑορτάζεται ἀπό τά σχολεῖα μας, (τουλάχιστον στίς μέρες μου), καί εἶναι ἡμέρα ἐκκλησιασμοῦ, πρός τιμήν τῶν Ἁγίων καί δική μας πνευματική ἀνύψωση.
Δι' αὐτῶν ἀδελφοί μου ἄς φτάσουμε κι' ἐμεῖς σέ ἀνάλογα ὕψη, διότι τά ὕψη τους εἶναι ἀπρόσιτα γιά 'μας. Καί ἄς ἀξιωθοῦμε τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἔστω καί τελευταῖοι.