Πῶς ὅμως θά γίνει καί γιά μᾶς φυλακτήριο τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ; Πῶς θά γίνει στά χέρια μας, φόβητρο τῶν δαιμόνων; Ἄν τό κάνουμε σωστά! Ἄν τό κάνουμε, ὅπως μᾶς παραδίδει καί μᾶς διδάσκει ἡ Ἁγία Ἐκκλησία μας, δηλαδή μέ πίστη, εὐλάβεια, συναίσθηση, ἱεροπρέπεια, ταπείνωση καί διάκριση.
Πῶς δηλαδή;
Ἀρχικά ἑνώνουμε τά τρία πρῶτα δάκτυλα τοῦ δεξιοῦ χεριοῦ, ὁμολογώντας ἔτσι τὴν πίστη μας, σ' ἕνα Θεό, πού εἶναι ταυτόχρονα καί τρεῖς ὑποστάσεις, τρία πρόσωπα -ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα-, ὁμοούσια, ἑνωμένα μεταξύ τους, «ἀχωρίστως» καί «ἀδιαιρέτως». Τά ἄλλα δύο δάκτυλα, πού ἀκουμποῦν στήν παλάμη, συμβολίζουν τίς δύο φύσεις, δύο θελήσεις καί δύο ἐνέργειες τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, δηλαδή τήν θεία καί τήν ἀνθρώπινη. Μ' αὐτό τόν τρόπο κάνουμε μιά συμβολική ὁμολογία τῆς ὁρθοδόξου πίστεώς μας, πού βάσις καί θεμέλιά της ἀποτελοῦν τό τριαδολογικό καί τό χριστολογικό δόγμα.
Μετά φέρνουμε τό χέρι στό μέτωπο, τήν σωματική περιοχή τῆς διανοητικῆς λειτουργίας, φανερώνοντας ἔτσι ὅτι ἀγαποῦμε τόν Θεό μ' ὅλη τήν διάνοιά μας, καί ὅτι ἀφιερώνουμε σ' Αὐτόν ὅλες τίς σκέψεις μας.
Τό χέρι ἔρχεται κατόπιν στήν κοιλιά. Ἔτσι δηλώνουμε συμβολικά ὅτι προσφέρουμε στόν Κύριο ὅλες τίς ἐπιθυμίες μας καί ὅλα τά συναισθήματά μας.
Τέλος, φέρνουμε τό χέρι στούς ὥμους, πρῶτα στόν δεξιό καί μετά στόν ἀριστερό, ὁμολογώντας ἔτσι ὅτι καί κάθε σωματική μας δραστηριότητα ἀνήκει σ' Ἐκεῖνον.
Μιά ἄλλη συμπληρωματική ἐρμηνεία, θεολογικώτατη μέσα στήν ἁπλότητά της, μᾶς δίνει, στήν πέμπτη διδαχή του, ὁ Ἅγιος Κοσμάς ὁ Αἰτωλός:
«Ἀκούσατε, χριστιανοί μου, πώς πρέπει νά γίνεται ὁ σταυρός καί τί σημαίνει. Μᾶς λέγει τό Ἅγιον Εὐαγγέλιον πώς ἡ Ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, δοξάζεται εἰς τόν οὐρανόν περισσότερον ἀπό τούς ἀγγέλους. Τί πρέπει νά κάμης καί ἐσύ; Σμίγεις τά τρία σου δάκτυλα μέ τό δεξιόν τό χέρι σου καί, μήν ἠμπορώντας νά ἀνεβῆς εἰς τόν οὐρανόν νά προσκυνήσης, βάνεις τό χέρι σου εἰς τό κεφά¬λι σου, διότι τό κεφάλι σου εἶναι στρογγυλό καί φανερώνει τόν οὐρανόν, καί λέγεις μέ τό στόμα: Καθώς ἐσεῖς οἱ ἄγγελοι δοξάζετε τήν Ἁγίαν Τριάδα εἰς τόν οὐρανόν, ἔτσι καί ἐγώ, ὡς δοῦλος ἀνάξιος, δοξάζω καί προσκυνῶ τήν Ἁγίαν Τριάδα. Καί καθώς αὐτά τά δάκτυλα εἶναι τρία -εἶναι ξεχωριστά, εἶναι καί μαζί- ἔτσι εἶναι καί ἡ Ἁγία Τριάς, ὁ Θεός, τρία πρόσωπα καί ἕνας μόνος Θεός. Κατεβάζεις τό χέρι σου ἀπό τό κεφάλι σου καί τό βάνεις εἰς τήν κοιλίαν σου καί λέγεις: Σέ προσκυνῶ καί σέ λατρεύω, Κύριέ μου, ὅτι κατεδέχθης καί ἐσαρκώθης εἰς τήν κοιλίαν τῆς Θεοτόκου διά τάς ἁμαρτίας μας. Τό βάζεις πάλιν εἰς τόν δεξιόν σου ὦμον καί λέγεις: Σέ παρακαλῶ, Θεέ μου, νά μέ συγχωρήσης καί νά μέ βάλης εἰς τά δεξιά μέ τούς δικαίους. Βάνοντάς το πάλι εἰς τόν ἀριστερόν ὦμον, λέγεις: Σέ παρακαλῶ, Κύριέ μου, μή μέ βάλης εἰς τά ἀριστερά μέ τούς ἁμαρτωλούς. Ἔπειτα, κύπτοντας κάτω εἰς τήν γῆν: Σέ δοξάζω, Θεέ μου, Σέ προσκυνῶ καί Σέ λατρεύω ὅτι, καθώς ἐβάλθηκες εἰς τόν τάφον, ἔτσι θά βαλθῶ καί ἐγώ. Καί ὅταν σηκώνεσαι ὀρθός, φανερώνεις τήν Ἀνάστασιν, καί λέγεις: Σέ δοξάζω, Κύριέ μου, Σέ προσκυνῶ καί Σέ λατρεύω, πώς ἀναστήθηκες ἀπό τούς νεκρούς, διά νά μᾶς χαρίσης τήν ζωήν τήν αἰώνιον. Αὐτό σημαίνει ὁ Πανάγιος Σταυρός.»
Συμπέρασμα:
Ὅπως διαπιστώνουμε ἀπό τά παραπάνω, τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ κλείνει μέσα του ὅλα τά σωτηριώδη γεγονότα, πού οἰκονόμησε ἡ ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά τόν «πεπτωκότα» ἄνθρωπο. Γι' αὐτό ἀκριβῶς εἶναι σημεῖο σωτήριο, σημεῖο ζωοποιό, σημεῖο ἁγιαστικό, «νικοποιόν ὅπλον» (Ἅγιος Σωφρόνιος, Ἱεροσολύμων), «τῶν κακῶν ἀλεξιτήριον» (ἅγιος Γρηγόριος, Νύσσης), «κεφάλαιον τῶν ἀγαθῶν ἁπάντων» γιά τούς χριστιανούς. (ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος). Ἄς τό χρησιμοποιοῦμε λοιπόν, ὅσο μποροῦμε πιό συχνά, ἁγιάζοντας μ' αὐτό κάθε πτυχή τῆς καθημερινῆς καί τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς.
«Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης.
Σταυρός, ἡ ωραιότης τῆς Ἐκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων τό κραταίωμα.
Σταυρός, πιστῶν τό στήριγμα.
Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξα καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα».